آشنایی با قطعات الکترونیکی 1

در این درس قصد داریم شما را با مفاهیم پایه الکترونیک مانند قانون اهم و فرمول آن و همچنین یکی از قطعات پرکاربرد الکتریکی یعنی مقاومت و انواع آن آشنا کنیم و بعد هم به توضیح مقاومت های موازی و سری و معادل خواهیم پرداخت.

رابطه ولتاژ و جریان یا قانون اهم

همانطور که آقای سنقری هفته پیش هم یک اشاره کوتاهی کرد، ولتاژ نوعی نیرو است که باعث حرکت الکترونها شده و جریان الکتریکی را به وجود می آورد. هرچه ولتاژ بیشتر باشد جریان هم بیشتر خواهد بود چون نیرویی که به الکترونها وارد میشود بیشتر است.
بیایید با یک مثال مطلب را ادامه بدهیم، همانطور که اگر ارتفاع منبع آب را از سطح زمین بیشتر کنید قدرت خروج آب از منبع بیشتر میشود و جریان آب بیشتر خواهد بود. همان طور که اگر ولتاژ دو سر یک مقاومت بیشتر باشد جریان عبوری از آن نیز بیشتر میشود. مقاومت در برابر عبور آب به قطر لوله بستگی دارد. یعنی هرچه قطر لوله بیشتر باشد مقاومت لوله در برابر عبور آب کمتر بوده و جریان آب بیشتر است.
با مقایسه منبع آب و جریان آب با ولتاژ و جریان راحت تر میتوانیم مفهوم مقاومت و رابطه بین جریان و ولتاژ را درک کنیم. خلاصه اش این است که هرچه مقاومت کمتر باشد جریان بیشتر میشود و برعکس.

در شکل زیر نمایش "شماتیک" یک مقاومت و ولتاژ و جریان آن را مشاهده میکنیم

در این شکل ولتاژ دو سر مقاومت با V و جریان عبوری از آن با I نمایش داده شده است. حالا همه این حرفهایی که گفتیم به زبان ریاضی میشود همین یک خطی که الان مینویسم:

V = I * R

که در جلسه پیش هم دیدیم که به قانون اهم مشهور است.

مفهوم فرمول فوق این است که اگر ولتاژ ثابت باشد و مقاومت کاهش یابد جریان افزایش میابد و اگر مقاومت زیاد شود به تبع آن جریان هم کاهش پیدا میکند. علمای ریاضی و فیزیک به این نوع رابطه میگویند "رابطه معکوس".

همانطور که مشاهده کردید قانون اهم بسیار ساده است و البته مهم. مبانی تمام تحلیل های الکتریکی همین قانون اهم است.

حالا بیایید برویم سر وقت یکی از پر کاربرد ترین قطعات الکتریکی، یعنی همین مقاومت که تا به حال داشتیم در موردش صحبت میکردیم.

مقاومت

در تشریح قانون اهم با مقاومت و مفهوم آن آشنا شدیم. در توضیح مقاومت در ابتدا مقدمه ای از مفهوم آن بیان میکنیم و بعد به سراغ تعیین مقدار مقاومت با استفاده از کد رنگ میرویم و در ادامه به نحوه ساخت و اندازه گیری مقاومت های متغییر خواهیم پرداخت و در نهایت مقاومت های سری و موازی را توضیح میدهیم

واحد اندازه گیری مقاومت "اهم" میباشد. در توضیح مقاومت باید بگوییم که در حقیقت عامل بازدارنده جریان الکتریکی در مدار مقاومت است. یعنی در ساده ترین حالت وقتی میخواهید جریان را کنترل کنید و نگذارید توی مدار جریان زیادی به راه بیفتد ( که عامل سوختن مدار است) از مقاومت استفاده میکنیم.

مقاومت در اشکال گوناگون در وسایل الکتریکی و الکترونیکی کاربرد بسیاری دارد. یکی از انواع مقاومت مقاومت سرامیکی یا چینی است. که روی آن را با قشری از زغال پوشانده اند. مقدار چنین مقاومتی بستگی به مقاومت قشر زغالی دارد. که در حدود 0.001 تا 10 میکرون ضخامت دارد.

دو طرف این مقاومت به سیم های قلع اندود مربوط شده و لایه ای از لاک روی مقاومت را پوشانیده است. معمولا مقدار مقاومت را با نوارهای رنگی که روی آن ترسیم شده است نشان میدهند.

تعیین مقدار مقاومت با استفاده از کد رنگ:

اندازه مقاومت بر حسب اهم بوده و به وسیله چهار نوار رنگی بر روی بدنه اش مشخص میگردد که به صورت یک عدد دو رقمی و تعدادی صفر که در سمت راست آن قرار میگیرد است. همچنین در این کد بندی میزان خطا هم با یک نوار دیگر مشخص میشود.
مجموعه این علائم دارای فاصله های یکسان از دو طرف نیستند بلکه به طور آشکار به یک طرف نزدیک‌تر هستند. برای تعیین مقدار باید جوری مقاومت را در جلوی چشم قرار بدهید که مجموعه نوارهای آن مجموعه نوارهای رنگی طرف چپ قرار بگیرد

برای خواندن مقاومت با کمک جدول زیر عمل میکنیم

0	سیاه
1	قهوه‌ای
2	قرمز
3	نارنجی
4	زرد
5	سبز
6	آبی
7	بنفش
8	خاکستری
9	سفید

ابتدا با خواندن دو نوار اول عدد دو رقمی را مشخص میکنیم و بعد با کمک نوار سوم تعداد صفر های جلوی آن را تعیین میکنیم. و اینجوری به عدد مقاومت میرسیم.

تذکر 1: اگر نوار سوم سیاه باشد به این معنی است که مقدار مقاومت همان عدد دو رقمی است و صفر اضافی ندارد.

تذکر 2: در مقاومت های کمتر از ده اهم ( یعنی یک رقمی ها ) نوار سوم طلایی است. در این جور مقاومت ها عدد دو رقمی حاصل از نوار های اول و دوم را باید در "0.1" ضرب کنیم تا عدد مقاومت در بیاید. یعنی به طور خلاصه یک ممیز بگذاریم بین دوتا نوار!

تذکر 3: اگر نوار سوم نقره ای بود یعنی مقاومت زیر 1 است، یعنی کلا مقدارش برابر کسری از اهم است و به یک اهم هم نمیرسد. در این جور مقاومت ها عدد دو رقمی حاصل از نوار های اول و دوم را باید در "0.01" ضرب کنیم. یعنی یک ممیز بگذاریم روی عدد و بعد بخوانیم!

اندازه گیری مقاومت های متغیر

علاوه بر مقاومت های ثابت، مقاومت های متغیر هم وجود دارد که کاربرد زیادی هم دارند برای مثال هم پیچ کنترل صدای رادیو و پیچ تنظیم نور چراغ خواب مقاومتهای متغیر هستند. رئوستا و پتانسیومتر دو نوع از این مقاومتها به حساب می آیند.

رئوستا به شکل شماتیک زیر در مدار ها دیده میشود

مقاومت این المان مداری میتواند بین صفر اهم تا مقدار معینی که در روی بدنه اش مشخص شده است تغییر کند. آن فلش که روی شکل دیده میشود هم موید همین مسئله است که: "قابل تغییر میباشیم!"

پتانسیومتر اما کمی پیچیده تر عمل میکند. اول شکل شماتیک آن را ببینید

این المان مداری سه تا سر دارد، مقاومت بین سر های a و b همیشه مقداری ثابت است. اما با حرکت کردن قسمت متحرک میتوانیم مقاومت های بین دو نقطه a و c و همچنین بین دو نقطه b و c را تغییر بدهیم. البته همانطور که میبینید جمع این دو مقاومت اخیر باید همان مقاومت ثابت اولیه بشود.

سوال: چطور میتوانیم با کمک یک پتانسیومتر یک رئوستا را شبیه سازی کنیم؟

مقاومت های سری و موازی:

این بخش از درس خیلی مورد توجه طراحان کنکور هم هست! چون یکی از سرگرمی های مهندسان الکترونیک این است که بنشینند شبکه های خفن از مقاومت ها تشکیل بدهند و بعد مقاومت معادل آن را با هزار بدبختی مصاحبه کنند!

ما دو نوع ساده از به هم بستن مقاومت ها که کاربرد زیادی را دارند در اینجا میگوییم و دوستان علاقه‌مند را به کتابهای مدار ارجاع میدهیم ( که البته اگر الکترونیکی نیستید، این کتابها خیلی دردی هم دوا نمیکنند!)

1 - سری بستن مقاومت ها

در این حالت که در شکل هم پیدا است. مقدار مقاتومت معادل برابر جمع مقاومتهای تک تک است. یعنی

Re = R1 + R2 + R3

خوب ناگفته پیدا است هر مقاومتی که دنبال این سری بسته بشود باعث میشود مقاومت معادل بیشتر بشود. فرض کنید شما یک مقاومت 100 کیلو اهمی میخواهید اما یادتان رفته از بازار بخرید، بهترین کار این است که مثلا ده تا مقاومت یک کیلو اهمی را با هم سری کنید و یک مقاومت معادل ده کیلیو اهمی بسازید. ( البته مقاومت معادلش یک کمی از نظر ابعاد ده برابر یک مقاومت 100 کیلوی معمولی در می آید!)

2 – موازی بستن مقاومت ها

در این سیستم به هم بستن مقاومتها همانطور که مبینید جریان بین راه های مختلف پخشن میشود و همین باعث میشود که مقاومت معادل کمتر از آن چیزی که به نظر بیاید باشد.

در حقیقت فرمول این مقاومت به شکل زیر است

در این سیستم اضافه کردن یک مقاومت معمولا باعث کمتر شدن مقاومت کل میشود ( در حقیقت راه فرار جدیدی برای الکترون ها پیدا میشود و جریان سریعتر میشود و در نتیجه مقاومت کاهش پیدا میکند. باور ندارید؟ مخرج مشترک گیری که یادتان هست؟ بنشینید خودتان حساب کنید

چگونه صاحب یک آزمایشگاه الکترونیک خانگی بشویم؟

: استفاده از باتری و جا‌باتری
این ساده ترین راه است و البته یکی از بهترین را ها برای ساختن روبات‌ها. مدارهایی که برای ربات های این دوره خواهیم داشت با استفاده از چهار تا باتری قلمی کار میکنند. توی بازار میتوانید خیلی راحت جا‌باتری های چهار‌تایی یا دوتایی برای باتری قلمی پیدا کنید. اگر احیانا چهار‌تایی پیدا نکردید میتوانید دو تا جا باتری دو تایی بخرید و به هم وصل کنید. فقط مراقب باشید اشتباهی وصل نکنید چون در صورت اتصال اشتباه باتری ها داغ میکنند و مدار هم خوب کار نمیکند.

دو نوع جا باتری مختلف

باتری شارژی و شارژر آن

بعدا در مورد روش اتصال سری یا موازی قطعات مدار توضیح مفصل و مبسوط ارائه میکنیم ولی عجالتا حالا که رسیدیم به جاباتری بگذارید یک توضیح کوچولویی بدهم: ما باید باتری ها را به صورت سری به هم ببندیم تا ولتاژ دو سر مجموعه برابر جمع ولتاژ های باتری ها شود ( حالا این ولتاژ که من الان گفتم، ای یعنی چه(!) بماند برای درس آینده که حسابی در موردش حرف میزنیم). یعنی سر مثبت یک باتری باید به سر منفی باتری بعدی متصل شود و بعد از اتصال چهارتا باتری به هم سر اولی و ته آخری میشود سر و ته منبع تغذیه 6 ولتی ما!
اگر باتری هایتان شارژی باشد که دیگر "نور علی نور" است! ( منظور باتری های نور نیست ها! سوء تبلیغ نشود!)
اگر باتری کتابی هم میخرید ببینید که حتما 6 ولت باشد نه بیشتر.


آداپتور
آداپتور یک موجود مهربانی است که برق 220 ولت و جریان متناوب (AC) شهری را گرفته و به ما ولتاژ های مختلف جریان مستقیم (DC) میدهد. مثلا خیلی راحت با تنظیم کردن آن میتوانیم 5-6 ولت از آن بگیریم و بیندازیم توی مدار. انواع زیادی آداپتور توی بازار است. بعضی ها فقط خروجی مثلا 6 ولت میدهند و بعضی ها قابل تنظیم هستند و ولتاژ های مختلفی ارائه میکنند. ببینید چه چیز هایی توی بازار هست.
خوبی آداپتور نسبت به جا باتری این است که باتری چند وقت به چند وقت تمام میشود و روی دست صاحبش خرج میگذارد اما آداپتور نمیگذارد ( یعنی تقریبا نمیگذارد ... و گرنه "آقای پدر" پول برق خانه را که باید بدهد!) و در عوض یک سیم خیلی ضایع هم باید به دنبال روبات ما متصل باشد!
به این قضیه سیم میگویند "اصل بقای مشکلات!" هر مشکلی را حل کنی یکی دیگر درست میشود!... آمدیم ابرویش را درست کنیم زدیم چشمش را هم کور کردیم!

یک آداپتور

: پاور کامپیوتر
دوستانی که دست به خرابکاریشان خوب است(!) احتمالا میدانند که توی کیس کامپیوتر یک موجود مهربان دیگری وجود دارد که کلی سیم ازش بیرون زده و آن طرف هم کابل برق کامپیوتر به آن متصل میشود. این سیم ها به یک سری کانکتور (اتصال دهنده) های خاص متصل میشوند و از آن طرف هم تمام اجزای کامپیوتر مثل هارد و سی دی رام و اینها جای اتصال این کانکتور ها را دارند.

پاور کامپیوتر درون کیس

اگر کمی شجاع باشید و دست به آچار هم باشید میتوانید به جای خرید کردن از بازار کیس کامپیوتر خودتان را باز کنید و از توی پاور کامپیوتر(همان موجود مهربان سابق!) دو تا سیم با اختلاف ولتاژ 5 ولت و جریان دهی عالی بکشید بیرون!
سیم سیاه سیم منفی (گراند یا زمین) است و سیم قرمز هم سیم مثبت 5 ولت... دو تا پیچ توی کانکتور فرو کنید و سیم های خودتان را به آنها ببندید ... خوب حالا بروید کیف کنید که با ما رفیق هستید!

گرفتن خروجی از پاور کامپیوتر. دقت کنید که سیم قرمز 5 ولت مثبت و سیم سیاه زمین است. با دو تا پیچ بدون اینکه به کانکتور آسیب بزنید میتوانید برق جریان مستقیم داشته باشید!

منبع تغذیه:
نوع پیشرفته تری هم از این موجودات مهربان توی بازار هست و به نام "منبع تغذیه DC" که با دقت بالا ولتاژ های مختلف را ارائه میکنند، غالبا آزمایشگاهای درست و حسابی از اینها برای خودشان میخرند، حالا فعلا در این سطح لازم نیست شما از این هزینه های کمرشکن غیر ضروری داشته باشید!
حالا تازه این که چیزی نیست اگر فانکشن‌ژنراتور (Function generator ) بدانید چی هست که دیگر هیچی ... اما فعلا این ها را بی‌خیال تا بعد.

هویه و سیم لحیم:
نمیدانم اصلا تا به حال لحیم کاری الکترونیکی کرده‌اید یا نه، کلا قرار است همین چیز ها را یاد بگیریم البته. ما که کوچولو بودیم توی کتاب حرفه و فن ( که ما بهش میگفتیم حرفون !) یک چیزهایی در مورد لحیم کاری و هویه و اینها نوشته بودند . الان نمیدانم چه جور است.
ما باید با کمک یک ماده رسانا اجزا مدار را روی خود مدار بچسبانیم. بهترین چسبی که بشریت تا به حال برای اتصال سیم های فلزی به هم پیدا کرده ترکیبی از قلع و روی است که اصطلاحا بهش "سیم لحیم" میگویند(به پینگیلیش: SIM E LAHIM). این اسم لحیم یک سیم خیلی نرمی است که با حرارت خیلی راحت ذوب میشود و میتواند اجزای مدار را به هم بچسباند. یعنی ما روی جایی که میخواهیم عمل چسبانش(!) را انجام دهیم یک کمی از اینها را گرم میکنیم تا ذوب شود و اجزا منتظرالچسب(!) را در بر بگیرد و بعد که دوباره خشک شد آن ها را به هم بچسباند. (چه قدر واژه جدید ساختم توی همین پاراگراف فسقلی!)
خوب این از سیم لحیم، حالا هویه(به پینگیلیش: HOVIYE ) چی است . هویه وسیله ای برقی است که نوکش گرم میشود و سیم لحیم را با کمک آن ذوب میکنند. برای این پروژه هم سیم لحیم میخواهیم و هم هویه.
موقع خرید هویه دقت کنید که نوک آن خیلی کلفت نباشد ( هویه های نوک کلفت به درد لحیم کردن کیتهای عهد بوق میخورند ... روباتهای ما خیلی ظریف و های-تک هستند بابا!)

دو نمونه از هویه های موجود در بازار ... من شخصا مدل پایینی را ترجیح میدهم

پایه هویه و روغن لحیم:
این دو تا قلم جنس هم به درد بخور هست اما لازم نیست ( یعنی اگر پول توی جیب‌تان تا همین جا تمام شد خیلی ناراحت نباشید بدون اینها هم میشود)
پایه هویه یک چیزی است که از سوختن چیز هایی مثل فرش و موکت و میز و اینها جلو گیری میکند!
روغن لحیم هم برای تمیز کردن سطح لحیم کاری و راحت کردن لحیم کاری تاثیر به سزا دارد و کار های خیلی ظریف را بدون آن نمیشود انجام داد.
این دو تا را هم از همان جایی که هویه میفروشد میتوانید بخرید. حالا آخر سر یک توضیحی میدهم که کجا.

عکس دسته جمعی هویه خان، پایه هویه میرزا، موسیو سیم لحیم، و روغن لحیم الدوله

: قلع کش
خوب حالا یک سوال ... اگر اشتباهی چیزی را لحیم کردیم و به هم چسباندیم چه کار کنیم؟ چه طوری میشود آن ها را از هم جدا کرد؟
برای این کار یک اختراع بسیار دوست داشتنی وجود دارد به نام "قلع کش"( به پینگیلیش: GHALEE-KESH). کار قلع کش این است که با مکش سریع هوا لحیم ذوب شده را به طرف خودش میکشد و محل لحیم کاری را از قلع پاک میکند

یک قلع کش بد

دیدم همه اش چیز های خوب معرفی کنم دچار ملال و دلزدگی میشویم، گفتم یک تنوعی بدهم یک جنس ضایع معرفی کنم بگویم از اینها نخرید از یک جور دیگرش بخرید!


نحوه عملکرد قلع کش:
با فشار دادن دکمه، فنر داخلی قلع کش آزاد میشود و پیستون داخلی را بالا میبرد، این کار باعث میشود که هوا به داخا مکیده شود و به همراه هوا لحیم ذوب شده هم کنده میشود. (‌نکته: چون عکاس بنده خدا، دو تا دست بیشتر نداشت، دیگر نشد هویه را هم نشان بدهیم، وگرنه باید اول با هویه قلع را آب کنید و بعد با قلع کش پاکش کنید!)

سیم و سیم-چین:
از مهمترین چیز های که باید تهیه کنیم سیم و سیم-چین است. سیم که معلوم است چرا، ولی سیم‌چین را به این علت حتما باید تهیه کنید که:

هرگز نباید سیم ها را با دندان لخت کنید.

این یک قانون کلی است ... اصولا سیم لخت کردن با دندان عینهو کرم دندان میماند، حالا باز آن یکی را میشود با مسواک زدن کنترل کرد، اما این یکی میزند پدر بابای دندان را در می آورد و میرود پی کارش!

البته میتوانید یک سیم-لخت-کن هم بخرید تا اختصاصا سیم ها را لخت کند اما سیم-چین هم به درد بریدن و هم به درد لخت کردن سیم ها میخورد.
البته انبر دست هم ته حدودی این کار را میکند اما سیم-چین انصافا یک چیز دیگری است!

سیم هم البته انواع و اقسام دارد.
بهتر است سیم های نازک افشان بگیرند که ترجیحا قلع اندود هم شده باشد. سیم افشان یعنی توی پوسته سیم به جای یک رشته کلفت چندین رشته نازک سیم وجود دارد. و قلع اندود هم یعنی اینکه سیم ها آغشته به قلع هستند و راحت‌تر لحیم میشوند.

مولتی متر
یکی از چیز های خیلی واجب است داشتن یک مولتی متر است تا با کمک آن بتوانیم عیب و ایراد مدار را پیدا کنیم.
مولتی متر همان جوری که از اسمش هم پیدا است چند چیز را متر میکند ( یعنی اندازه میگیرد )
ولت متر، آمپر متر دو کار اصلی مولتی متر است. غالبا یک تنظیم هم برای بوغ زدن دارد ( اصطلاحا بوغمتر!) که موقع اتصالی کردن دو تا پروب بوغ میزند. (یه آن سیخک هایی که با سیم به مولتی متر وصل میشوند میگویند پروب). این بوغمتر خیلی به درد پیدا کردن اتصالی های مدار میخورد که در جای خودش درست و حسابی توضیح میدهیم.
ولتاژ و آمپر چی هست هم بماند برای درس بعدی

مولتی متر و پروب هایش

توی آزمایشگاه های پیشرفته تر و درست و حسابی تر معمولا یک اوسیلوسکپ یا همان اوسکوپ خودمان وجود دارد. (با اوسکل‌ اشتباه نشود!!... این یک چیز علمی است) این وسیله مفید و دوست داشتنی به درد اندازه گیری و دیدن ولتاژ ها و جریان های متغیر و موجی مناسب است که در جای خودش خیلی به درد بخور است. قیمتش هم از 700 هزار تومان به بالا است ... یعنی ما فقط میتوانیم نگاهش کنیم و بگوییم به به چه با حال! ... نتیجه میگیرم من این پاراگراف را خیلی بیخودی به متن اضافه کرده ام ... همان مولتی متر کافی است!
انواع مختلفی از مولتی‌متر وجود دارد. ببینید ته جیب‌تان چه قدر پول هست، بعد هم بروید یکدونه چینی اش را بخرید و مائویست های چینی را دعا کنید!

به همه اینها یک لنت برق ( چسب برق) هم اضافه کنید تا کارگاه خانگی تان آماده شود.

خداوکیلی کیف کردید چه آسان بود؟

یک موضوع خیلی خیلی خیلی مهم

در این قسمت می خام در مورد مسابقات رباتیک پیشتر مطالب ارائه بدم:

اول از همه سایت مسابقات رو معرفی میکنم

www.nurc.ir

بر همگان واجب است که الان روی این لینک کلیک کنند و بروند ببینید آنجا چه خبر می باشد!!
بخش دانش آموزی این مسابقات سه تا رشته دارد:
1 – مسابقه هزار توی شهری
2 – مسابقه روباتهای امدادگر
3 – مسابقه خط کشی مسیر

به جز رشته سوم که مخصوص بچه های راهنمایی است و از کیت های آماده نمیشود توی آن استفاده کرد باقی آنها هیچ محدودیت خاصی برای شرکت ندارد.

حالا یکی یکی اینها را توضیح مختصر میدهم و بعد هم شما را ارجاع میدهم به مجموعه قوانین آنها توی سایت خودش.

***

1 – مسابقات هزار توی شهری:

در تعریف این مسابقه آمده است:

در این مسابقه که ویژه دانش‌آموزان دبیرستان و قبل از آن می‌باشد ربات‌ها بایستی با حرکت در یک مسیر هزارتو ضمن رعایت قوانین شهری از قبیل توقف در محل عابر پیاده و چراغ‌های راهنمایی، راه خروجی هزارتو را پیدا کنند.
هزارتو همان چیزی است که خودمانی میگفتیم "ماز". پس معلوم شد قرار است یک روبات بسازیم که بتواند ماز حل کند و در ضمن حواسش به یک سری قوانین و مقررات هم باشد.
دوستان قدیمی حتما سنسور های تماسی روبورو را به یاد دارند، اینجا هم ما باید با کمک چند تا سنسور تماسی ( دوتا هم البته کافی است) کاری کنیم که روباتمان بتواند توی ماز حرکت کند و بعد با اضافه کردن سنسور های دیگر مشکلات دیگر را حل کنیم.

بچه ها حتما به خاطر داشته باشید که ابدا لازم نیست روبات شما بتواند تمام کار های خواسته شده را انجام بدهد.
این کار های امتیاز بندی میشود و اگر روبات شما بخشی از این کار ها را با دقت خوبی انجام دهد ممکن است امتیاز خوبی کسب کند. در ضمن مگر همه قرار است اول و دوم شوند؟ ... بابا بی خیال ... برویم شرکت کنیم ببینیم چه خبر است و کیف کنیم! ... همه چیز که مقام و اینها نیست که!!

این مسابقه یک زمین مخصوص دارد که تویش دیواره کشی شده است. دیواره ها 15 سانتی هستند و روی آنها هم عکس در و دیوار شهر را نقاشی کرده اند که مثلا طبیعی بشود!! (این ذوق مهندس لهراسبی و مهندس مسگر منو کشته!!)

کل مسیر هم به سه قسمت تقسیم شده که هر بخشش امتیاز دارد. حالا توی این مسیر یک جاهایی ممکن است خط کشی عابر پیاده باشد و یک جاهایی هم با LED قرمز چراق خطر درست کرده باشند که در برخورد با این دو نوع علامت باید ایستاد تا داور متوجه بشود ما بچه های حرف گوش‌کن و خوبی میباشیم!!

برای اطلاعات بیشتر هم بروید اینجا

ما در طی درس های آینده یک سری روشها برای ساختن این روباتها آموزش میدهیم که میتواند خیلی مفید باشد. پس لطفا قوانینش را کامل بخوانید تا متوجه بشوید.

***

2 – مسابقات روباتهای امداد گر:

تعریف این یکی به این صورت است:

در این مسابقه که ویژه دانش آموزان دبیرستان و قبل از آن می‌باشد، ربات‌ها باید با حرکت در مسیر تعیین شده در یک محل حادثه دیده، مصدومان حادثه را شناسایی نموده، محل آن‌ها را اعلام نمایند.
منظور از مسیر تعیین شده یک خط سیاه توی زمینه سفید است. پس قضیه کلا یک تعقیب خط با افزودنی های مجاز است!

این خط مشکی توی زمین مسابقه که ممکن است شیب دار هم باشد دور خودش میپیچد و جلو میرود و روبات زبان‌بسته ما هم باید خط مذکور را دنبال کند.
در بعضی جاها روی خط یک سری علامت به عنوان مصدوم چسبانده اند که باید با استفاده از سنسور ها آنها را تشخیص داده و یک جوری به داور ها اعلام کنیم. در بعضی جا ها هم یک مانع روی خط قرار گرفته که باید آن را دور بزنیم و از آن طرفش دوباره خط را پیدا کرده و به تعقیب ادامه بدهیم.

همانطور که احتمالا الان شرکت کنندگان سری قبل روبوتیک تبیان میدانند ما اینجا باید از سنسور های IR استفاده کنیم. من پیشنهاد میکنم حد اقل دوتا برای تعقیب خط و دو تا هم برای تشخیص مصدومان داشته باشیم. حالا اینکه سنسور IR اصلا چی هست و چطوری کار میکند را قرار است طی درس های آینده با هم یاد بگیریم.

برای اطلاعات بیشتر بروید اینجا

***

3 – مسابقه خط کشی مسیر:

تعریف:

در این مسابقه که ویژه دانش‌آموزان راهنمایی می‌باشد، ربات باید یک مسیر به طول 6 متر را با کمترین انحراف از خط مستقیم پیموده، مسیر حرکتش را خط‌کشی نماید.
خوب دیگر از این جالبتر نمیشود. کافی است کاری کنیم که روبات ما صاف راه برود. آخر همانطوری که میدانید همیشه روبات به یک طرفی انحراف دارند و این ناشی از مکانیک آنها است و حالا ما باید در اینجا کاری کنیم که این مشکل نوعی روباتها حل بشود و در ضمن روبات خط کشی هم بکند.

نکته ای که در اینجا مهم است این که نباید از کیتهای آماده ( مثل آن چیزی که تبیان ارسال میکند) استفاده کنید. تبیان یک کیت روبات راست رو دارد ارسال میکند که خیلی به درد اینجا میخورد اما شما باید خودتان نقشه آن را یادگرفته و دوباره بسازید تا بتواند با آن توی مسابقه شرکت کنید.

برای اطلاعات بیشتر بروید اینجا